የኢትዮጵያ ህዳሴ ግድብ: ውዝግብ
Dr. Yohannes Yihdego
Dr. Almagir Kahlil
Prof. Hilmi Salem
ድንበር ተሻጋሪ የውሃ ተፋሰሶች በህዝብ ብዛት ፣ በግብርና እና በኢንዱስትሪ ልማት እና በአየር ንብረት ለውጥ እንዲሁም በወንዝ ብክለት ምክንያት እየጨመረ ግፊት እየታየ ነው ፡፡ በውሃ ፍላጎትና አቅርቦት መካከል ያለው ልዩነት በመጨመሩ የውሃ እጥረት እየጨመረ ይገኛል ፡፡ ይህ በውሃ ማከፋፈያ ሂደት ፣ በውሃ ማጠራቀሚያ እና ለመከፋፈል ጊዜ የሚወስድ ተጨማሪ ውዝግብ ፣ አለመግባባቶች ፣ ግጭቶች እና ግድያዎችን ያስከትላል ፡፡ ኢትዮጵያ ደግሞ የታላቁ የኢትዮጵያ ህዳሴ ግድብ 6,000 ሜጋ ዋት የኃይል ማመንጫ ግድብ በሰማያዊ አባይ ወንዝ ላይ እየገነባች ነው ፡፡ የፕሮጀክቱ አጠቃላይ ግምታዊ ወጪ 4.8 ቢሊዮን የአሜሪካ ዶላር ሲሆን በአፍሪካ ትልቁ ግድብ ሲሆን በግብፅ ከሚገኘው የአስዋን ግድብ እጅግ የላቀ ነው ፡፡ በኢትዮጵያ እና በታችኛው ተፋሰስ አገራት (ሱዳን እና ግብፅ) መካከል ግድቡ ግንባታ በተነሳበት ጊዜ የክልል ውዝግቦች ተነስተዋል ፡፡ ሰማያዊው የናይል ወንዝ 85 በመቶው የአባይ ወንዝ ውሃ ነው ፡፡ ግብፅ በአባይ ወንዝ መካከል ያለውን የውሃ ፍሰት ከ 11 እስከ 19 ቢሊዮን m3 / ቢኤምኤን ድረስ ባለው 2 ሚሊዮን ሰዎችን የሚጎዳ ሲሆን የኤሌክትሪክ ኃይል አቅርቦትን ከ 25 እስከ 40 በመቶ ያቋርጣል ፡፡ በአባይ ወንዝ ተፋሰስ ላይ እየተገነባ ያለው የታላቁ የህዳሴ ግድብ ተጨባጭ ተፅእኖ በአየር ንብረት ለውጥ ምክንያት የጨው ውሃ ወደ ታች እንዲገባ የሚያደርገው ሁኔታ እስካሁን ድረስ ግልፅ አይደለም ፡፡ ነገር ግን የኢትዮጵያ ታላቁ የህዳሴ ግድብ ለወደፊቱ ዕድገታቸውና አስተዋፅኦውን እያበረከተ ነው ፡፡ በአባይ ወንዝ ፣ የግብፅ የትውልድ መብታቸው እና የአባይ ዴልታ ቀስ በቀስ ወደ ሜዲትራኒያን ባህር እየጠፉ በሚሊዮኖች የሚቆጠሩ የግብፅ ህዝቦች ህልውናን እውን ለማድረግ ሌላ ቦታ መፈለግ አለባቸው ፡፡ ስለሆነም ቀውሶች ሌሎች የጋራ መተላለፊ ሀብቶች (ደን ፣ ዘይት / እና ሌሎች የጋራ ጋዝ እና ማዕድናት) የውሃ ሀብትን ጨምሮ ለጋራ የጋራ ገንዳ የውሃ ሀብት አያያዝ እና የትብብር ስምምነትን ለመፍታት እና አሁን ያሉትን እና የወደፊቱን ችግሮች ለመፍታት እና ይበልጥ ውጤታማ ተቋማዊ ማቀናጀት ያስፈልጋሉ ። የታላቁ የህዳሴ ግድብ ባህላዊ ፣ ማህበራዊና ፖለቲካዊ ውስብስብነት የብሔራዊ ፣ ማህበራዊ እና የፖለቲካ ውስብስብነት የብሔራዊ ንፅፅር ፅንሰ-ሀሳቦችን በተሻለ ለማካተት የማስፋፋት አስፈላጊነት “የብሔራዊ ስሜት” እና “የአካባቢ የውሃ ትብብር” ለማስታረቅ ቁልፍ ነገር ነው ፡፡ ከኮንጎ ተፋሰስ ወደ ናይል ተፋሰስ ውሃን ለማጓጓዝ የናይል እና የኮንጎ ውሃን ስርዓት በማገናኘት የ 600 ኪ.ሜ ቦይ በመቆፈር የውሃ ማከፋፈያ ጣቢያዎችን እና ሌሎች ግዙፍ መሠረተ ልማት ግብአቶችን እንደ አማራጭ ሀሳብ አቅርበዋል፡፡ እንደ ማካካሻ እርምጃዎች አካል ግብፅ ለንጹህ ውሃ ፣ የውሃ ቆጣቢ ተንጠልጣይ መስኖ ልማት የማጠራቀሚያ ዘዴ ፣ ሰው ሰራሽ መሙላት እና የታቀደው የውሃ ማንጠልጠልን የታላቁ የኢትዮጵያን አጠቃላይ ውጤት ለመቀነስ ይፈልጋል ፡፡ የህዳሴ ግድብ እና በሜድትራንያን የባህር ዳርቻ ላይ የባሕሩ ዳርቻ ማስፋፋት........(ግሎባል ጆርናልስ (U.S.A))
